نام شهر گنبد و برج گنبد قابوس که نماد اصلی شهر است ریشه در دورانی دارد که پایتخت حکومت خاندانی به نام آل زیار بود.
برج قابوس هم در همان دوران ساخته شد. شهر باستانی جرجان در نزدیکی شهر گنبد کاووس قرار داشت اما در طول جنگ‌ها و بلایای طبیعی از بین رفت. شهر فعلی در دوران رضا شاه پهلوی بناگذاری شد و نام آن را گنبد قابوس گذاشتند؛ بعدها نام آن به گنبد کاووس تغییر داده شد.
این برج بلندترین برج آجری دنیا است که میزبان گردشگران علاقه‌مند به تاریخ است. اگر این شهر در مسیر سفرتان است می‌توانید از برج قابوس در مرکز شهر بازدید کنید.
برج گنبد قابوس بنایی تاریخی که در شهر گنبد کاووس، در سه کیلومتری شهر قدیم جرجان در استان گلستان قرار دارد. برج گنبد قابوس بنایی تاریخی از سده چهارم هجری است. این بنا که بلندترین برج تمام آجری دنیا به شمار می‌آید بر فراز تپه‌ای خاکی که نزدیک به پانزده متر از زمین بلندتر است قرار دارد. سازه گنبد قابوس که به نام «میل گنبد» هم شناخته میشود.
معماری برج گنبد قابوس:
این بنای شکوهمند بر روی تپه‌ای ساخته شده است که نزدیک ۱۵ متر از زمین اطراف آن بلندی دارد و ساختمان آن از سه بخش پی، بدنه و گنبد تشکیل شده که روی هم رفته ۵۵ متر ارتفاع دارند.
این برج حاوی دو بخش پی یا پای بست بنا و بدنه و گنبد مخروطی میباشد. بدنه گرد بیرونی دارای ۱۰ ترک است این ترک‌ها که در سمت‌های آن و به فاصله‌های برابر از یکدیگر قرار دارند، از پای بست بنا شروع و تا زیر سقف امتداد می‌یابد و بین این ترک‌ها با کوهه‌ای آجری پر شده است. بالای این ترک‌ها (به جز در ورودی) به میزان ۱٫۳۴ متر از یکدیگر فاصله دارند.
قطر درونی گنبد به بلندای ۹ متر و ۷۰ سانتیمتر و قطر آن از کف ترک‌ها به بلندای ۱۴ متر و ۶۶ سانتیمتر و بلندای قطر آن از بالای ترک‌ها یا به گفته‌ای قطر پای بست آن ۱۷ متر و ۶ سانتیمتر است.
بنا‌های این منطقه آب و هوایی از جمله برج قابوس دارای سقف شیب دار است تا ریزش‌های جوی در روی سقف آن‌ها باقی نماند و همچنین شیب تند این گنبد مخروطی سبب میشود تا پرنده‌ها نتوانند بر روی آن بنشینند؛ و مانع از صدمه زدن آن‌ها میشود.
در درون این پی، فضایی گرد، مثل یک سرداب موجود است که در گذشته تا ارتفاع زیادی، آجر در آن کار شده بود، ولی اشخاص سودجو برای پیدا کردن گنج داخل آن، آن را کنده اند و اکنون کف اصلی سرداب از بین رفته است.
هدف از ساخت برج گنبد قابوس:
در مورد این که هدف اولیه ساخت بنا چه بوده است، نظریه‌های گوناگونی وجود دارد:محتمل‌ترین انگیزه ساخت چنین بنایی می‌توانسته مکانی برای آرامگاه بانی آن قابوس ابن وشمگیر باشد که البته در طی کاوش‌های متعدد کالبد قابوس بن وشمگیر هیچوقت پیدا نشد و نظریاتی موجود است که جسم قابوس ابن وشمگیر در یک تابوت شیشه‌ای از سقف برج آویزان بوده و روزنه‌ای که در قسمت شرق برج قرار دارد، بخاطر این بوده که کالبد قابوس ابن وشمگیر بتواند نخستین پرتو‌های نورخورشید را دریافت کند.همچنین بعید نیست که تنها هدف از ساخت چنین بنای باشکوهی نمایش قدرت و هنر، که یادآور شکوه و جلال دوره سلطنت بانی آن است، باشد، چراکه شاهان بزرگ، پیوسته در پی باقی گذاشتن نامی جاودانه از خویش بوده اند.
نظر (0)