تاریخچه بنای آرامگاه فردوسی

حکیم اوالقاسم فردوسی یکی از بزرگترین شاعران ایران و جهان، در طوس مشهد چشم از جهان فرو بست و اثر بی نظیر آن حاصل 30 سال تلاش وی در جهان به شاهکاری بی مانند تبدیل شد؛ بعد از مرگ فردوسی وی را در باغ خانوادگی دفن کردند، از آنجایی که دین فردوسی شیعه بوده در زمان های مختلفی مورد هجوم دشمنان شیعه قرار گرفته است و آرامگاه او را با خاک یکسان کرده اند اما باز هم بعد از آن آرامگاهی برای فردوسی می ساختند؛ قاضی نورالله شوشتری از کسانی بوده که آرامگاهی برای فردوسی بنا می کند و بعد از آن به مرور زمان آرامگاه خراب می شود و زمین را گندم زار می پوشاند؛ در زمان ناصرالدین شاه، والی خراسان مامور می شود تا آرامگاه او را پیدا کند، بعد از پیدا شدن آرامگاه به طور موقت اتاقی کوچک ساخته می شود و در سال های بعد آرامگاه در زمان رضاشاه حدود سال 1313 با نظارت حسین لرزاده بنا می شود، متاسفانه آرامگاه استحکام کافی نداشته و در سال 1347 به دست هوشنگ سیحون بازسازی و تکمیل می شود؛ اکنون آرامگاه با شکوه حکیم ابوالقاسم فردوسی در شهر طوس قرار دارد و امروزه به عنوان یکی از جاذبه های اصلی و مهم مشهد شناخته می شود.

فردوسی

بخش های مختلف مجموعه آرامگاه فردوسی

در این باغ علاوه بر آرامگاه فردوسی، موزه و کتابخانه نیز وجود دارند. با ورود به این مجموعه، استخری خواهید دید که تصویر آرامگاه بر روی آب استخر می افتد. علاوه بر مقبره قسمت های دیگر این مجموعه عبارتند از:

تالار: تالار از جنس سنگ مرمر با تزیینات کاشی کاری و گچ بری با چهار ستون بلند و دو سرستون بزرگ در چهارگوشه آن وجود دارد. در این قسمت تصویر مردی بالدار (فروهر) در بالای بنای اصلی به چشم می خورد که ویژگی های تخت جمشید را نشان می دهد. محوطه پلکانی پوشیده از سنگ مرمر است و تعداد زیادی از اشعار فردوسی روی دیوار آن حک شده است. موزه فردوسی: آثار سنگی از دشت توس آورده شده اند، مانند انواع قطعات سفال دوره اسلامی و پیش از اسلام و سکه‌های طلا و نقره دوره اسلامی همچون تنگ ها، پیه سوزها، عطردان ها و… همچنین انواع ظروف سفالی لعاب‌دار و بدون لعاب و ظروف مفرغی و هدایایی مانند انواع تابلوهای نقاشی از چهره فردوسی، از داستان های شاهنامه، انواع فرش و قالیچه.

کتابخانه فردوسی: این کتابخانه در ضلع شرقی آرامگاه قرار دارد و فرش نفیسی در کف آن دیده می شود. ۹۰۰۰ جلد کتاب در این قسمت قرار دارد که طبقه بالایی به عنوان سالن مطالعه و طبقه پایینی به عنوان مخزن کتاب است.

آرامگاه مهدی اخوان ثالث: در محوطه آرامگاه فردوسی، هنرمند دیگری نیز در خاک آرمیده است. همچنین تندیسی از نیم تنه وی در کنار آن نصب شده است.

نقشینه‌های سنگی: روی دیوارهای جنوبی و شرقی تالار نیز نقش های برجسته سنگی از شاهنامه به چشم می خورد که توضیح مختصری از هریک به خط نستعلیق نوشته شده است. نقش هایی مانند زال در پناه سیمرغ، نبرد زال با شیر، به کمند گرفتن رستم رخش را، نبرد رستم با اژدها، نبرد رستم با دیو سفید، رفتن رستم به نبرد شاه مازندران، نبرد رستم با يکی از پیل تنان مازندران، آوردن رستم تیر دوشاخ را از جنگل و جنگ رستم با اسفندیار و پیروزی رستم.

ویژگی معماری آرامگاه فردوسی

این بنا، بنایی با شکوه و تماما ساخته شده با سنگ است، آرامگاه به صورت چهارگوشه و از  مکعب های بزرگ سنگی بنا شده است؛ در چهار طرف بنای آرامگاه پلکان وجود دارد که بعد از بالا رفتن از آن ها شکوه بنای اصلی حس می شود، بنایی سنگی با ارتفاعی حدود 18 متر که نما و ستون های آن از سنگ مرمر پوشیده شده اند و در طرفین آن کتیبه هایی بزرگ روی بنا دیده می شود؛ طراحی سر ستون های بنا متاثر از تخت جمشید بوده و قرنیز و حاشیه هایی تزئینی دارد؛ روی کتیبه نمای جلوی آرامگاه دوازه بیت نخست شاهنامه حک شده است و در سه طرف دیگر آرامگاه کتیبه های دیگری از اشعار فردوسی دیده می شود، این قسمت اصلی ترین نمای بنا است، در اطراف هر کتیبه دو ستون قرار دارد و در هر ضلع نیز ستونی دیده می شود که مجموعا 12 ستون را تشکیل می دهند؛ در کتیبه ای دیگر در قسمت پایین تر بنا نوشته ای در مورد ساخت آرامگاه و بزرگداشت فردوسی دیده می شود.

آدرس و دسترسی به این مکان

شهر طوس در نزدیکی شهر مشهد قرار دارد به همین دلیل دسترسی به این مکان نیز کار راحتی است اگر بخواهید می توانید از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید، در غیر این صورت نیز با ماشین شخصی نیز می توانید به راهی شود که حدود فاصله زمانی نزدیک به 50 دقیقه دارد، آرامگاه در انتهای بلوار شاهنامه طوس قرار گرفته و هر روز از 8 صبح تا 5 بعد از ظهر برای بازدید عموم باز است؛ برای ورود به آرامگاه باید بلیط تهیه کنید که البته بلیط کودکان به صورت نیم بها محاسبه می شود.

آرامگاه فردوسی