موزه مردم شناسی اردبیل در میدان عالی‌قاپو در اردبیل قرار دارد. این موزه را به‌نام حمام آقا نقی نیز می‌شناسند. در داخل موزه، حدود ۳۳ مجسمه از افراد با پوشش محلی وجود دارد. البته می‌توانید برای آشنایی با سنت و نوع پوشش منطقه اردبیل و مناطق ییلاقی آن، اطلاعات کافی در این‌باره کسب کنید. علاوه بر مجسمه‌های زیبا و جذاب، دست‌نوشته‌های به‌جامانده از ادوار گذشته نیز در این موزه وجود دارند.
تمام این دست‌نوشته‌ها در ارتباط با تاریخ، سنت و آداب و رسوم استان اردبیل است که جذابیت زیادی دارد. در این موزه، زنان عشایر، نحوه پخت غذاهای محلی را نمایش می‌دهند. وجود حمام‌های تاریخیِ زیاد در اردبیل باعث می‌شود که افراد مختلف از شهرهای دیگر، این شهر را مهد تمدن و سنت دیرینه بدانند.
همان‌طور که می‌دانید “حمام” در شهرهای مختلف ایران، نماد قدمت دیرینه آن شهر است. حمام آقانقی نیز با قدمت فراوان خود در این زمینه، الماس حمام‌های موجود در شهر است
معماری موجود در این موزه
موزه مردم شناسی اردبیل دارای ۳ بخش اصلی است. این سه بخش عبارت است از:
- گرمخانه
- سربینه
- چالحوض
در بخش میانی آن، سربینه مربعی شکل است که طاقی مرتفع بر روی خود دارد. سکوهای موجود در حمام آقانقی یادگاری از دوره پهلوی هستند.
طاق سربینه پر از نقش و نگار عناصر طبیعت است که رنگ و لعاب خاصی به محیط و فضای داخلی حمام می‌دهد. حوض هشت‌گوش با جوی‌های ممتد به لبه سکوها، این امکان را برای افراد فراهم می‌کرد که بعد از استحمام، پا روی سکوها بگذارند.
بخش ورودی این موزه
اگر برای اولین بار است که وارد موزه مردم شناسی اردبیل می‌شوید، توجه کنید که در ورودی، با یک رختکن وسیع مواجه می‌شوید. در انتهای رختکن یک حوض سنگی هشت‌ضلعی با چهار بازو قراردارد و بر روی آن، گنبد بسیار بلندی خودنمایی می‌کند. کاشی‌کاری‌های رنگارنگ بسیار زیبا و چشم‌نواز هستند و اغلب به رنگ آبی کبود می باشند.
اگر خوب دقت کنید، متوجه خواهید شد که در این بخش، آئین استحمام مردم در گذاشته به بازدیدکنندگان معرفی می‌شود. مجسمه‌ها، پوشش‌های محلی رنگارنگی دارند که در دوران گذشته، بسیار محبوب و پرطرفدار بود. رواق هشتی شکل، گرمخانه، کفش‌کن، استخرهای آب سرد و گرم از قسمت‌های اصلی حمام آقانقی هستند.
اگر قدیمی‌های اردبیل را در بازدید خود، همراه کنید، آن‌ها با دیدن صحنه‌های موجود در این موزه، تمام اطلاعات جانبی دیگر را نیز به شما می‌دهند.
محل دقیق موزه مردم شناسی اردبیل
عالی‌قاپو در اردبیل یکی از تاریخی‌ترین میدان‌های شهر است که توانسته این بنای جذاب را در دل خود جای دهد. در کنار این حمام، بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی نیز قرار دارد که مربوط به دوران صفویه است. موزه مردم شناسی یا ظهیرالاسلام دقیقا روبروی بقعه شیخ صفی‌الدین قرار دارد. دلیل ارتباط حمام آقانقی به ظهیرالاسلام این است که این فرد، موسس حمام در دوره ایلخانی بود.
بعد از حدود ۲۰۰ سال، فردی به نام آقانقی این حمام را خریداری کرد و بازسازی آن را انجام داد. کاربری این حمام تا اواخر دهه چهل، قابل‌اهمیت بود، اما پس از چندسال این کاربری برای بخش زنانه حمام از بین رفت و تخریب شد. در سال ۱۳۷۸ حمام آقانقی توسط میراث فرهنگی خریداری شد و نام موزه مردم‌شناسی اردبیل به آن تعلق گرفت.
بعد از تعلق این موزه به میراث فرهنگی، اشیاء و مجسمه‌های دیگر نیز به حمام آورده شد. در این موزه، آئین محلی، سنت و همچنین نوع پوشش مردان و زنان در برهه‌های گذشته به معرض نمایش گذاشته شد. موزه مردم‌شناسی یک موزه مقاوم است که توانسته طی سال‌های زیاد استقامت خود را در برابر عوامل مهم تاریخی و طبیعی حفظ کند. با حفظ این اثر تاریخی، مردم از مکان‌های مختلف ایران به تماشای این اثر معماری فاخر می‌شتابند.
نظر (0)